Sa messera …a pane e chibudda! di Anna Maria Sechi

images Cando pro un’occasione o s’àtera nos aboiamus tras sardos chi, sunt in Belgio dae una vida, non mancat mai de faeddare de su chi ant vividu in Sardigna, Pedru, in bidda sua faghiat su maniale, traballaiat sas terras antzenas a sa tzoronada, m’a contadu unu pagu de su ch’est istada sa vida sua prima de emigrare  pro traballiare in sas minieras belgas. E mi nàrat: “Sa visione prus bia chi mi torrat a sa mente est sa messera, cussa visione de sas tancas de su trigu giompidu, cando suta su sole de trìulas si pesaiat sa frina de su bentu cardu nd’aundàiat sas s’ispigas, tando cussas tancas doradas pariant unu mare in movimentu. In cussos annos medas terras fint postas a trigu, su laore rapresentaiant unu capitale pro sos padronos e un’istajone de traballiu de importu mannu pro sos maniales de sa terra. Deo fiat messadore e de istajones de messeras nd’apo fatu prus de una.

A sigundu s’annu custu traballiu duraiat puru duos meses, fiat una de sa printzipales atividades de s’ìstiu, sos messadores bonos fiant chircados e apretzados “. Pedru si cummovet ma sighit nàrende a boghe lena: “Su manzanu  mi nde pesaio chito, ponio in su sacapane carchi pane, unu biculu de casu, carchi pumata e non mancaiat carch ichibudda, un’ampullone de abba e sa falche. Cun su sacapane a tracollu bessio a sas primas lughes de s’albore. Sas terras non semper fiant acurtzu a bidda, a bortas che fiant meda allargu. S’andaiat a pè, m’est capitadu puru de fàghere prus de un’ ora de caminu pro bi pòdere arrivire, apena arrividu a su logu si cumintzaiat a messare. Sos cuntratos cun su padronu cando fiant a sa tzoronada, fia pagadu a fine de chida, cando su cuntratu fiat a cotimu, medas bortas fia pagadu a sa cumpridura de s’incunza. In calesiat cuntratu sas oras non fiant tentas mai a contu, si traballaiat dae sas primas oras de sa die finas a s’intrinada. S’ùnicu reposu fiat a s’ora de mesudie, duas oras bonas ,meritadas e beneitas, pustis de tantas oras passadas suta su sole chi cotziat sas palas e cun su cara subra s’ispiga carda che fogu. In cussas oras beneitas nos riunimis paris cun sos ateros, in carchi umbradorzu, mancari suta carchi arvure, su pastu no fiat mai bundante, fiat mandigadu a sa lestra, de sas bortas fiat pane e casu ebbia, sos prus fortunados teniant osos a tostu o carchi cata preparadas dae sas mutzeres o dae sa mamas issoro. In cussos annos de miseria, a medas capitaiat ispissu de che passare tzoronadas a pane e chibudda cun abba solu, carchi borta est capitadu puru a mie. Cando a bortas sas tancas fiant acurtzu a sa idda capitaiat chi unu de sa familia bèniat a mi batire unu piatu de àliu e un’ampullone de abba frisca” “Sa messera est unu traballiu pesosu ma est puru un’arte. Su “mannuiu” si depet messare sena perdere tropu ispigas e andat presu bene istrintu cun su ristuju de s’ispiga matessi, e pasadu in terra. Onnia chimbe o ses mannuios fatos, andaiant presos a paris, bene istrintos, semper cun su ristuju de s’ispiga, custu fasciu de mannuios si nàrat sa “ manada”, cando si faghiant chimbe manadas andaiant pasadas in terra a duas a duas, una subra s’àtera e una in mesu, custu fasciu si nàrat sa “manna” . A manu a manu chi sa messera avantzaiat , si bidiant sas mannas ispartighinadas chi restaiant in sa tanca finas a cumpridura de sa messera. A messera cumprida, sas mannas andaiant garrigadas in su carru de linna tiradu dae sos boes e si giughiant a s’arzola. In cussos tempos, pro triulare su trigu, sos massàjos s’auniant in ses o sete pro fàghere bennere sa trèbbia , de gasi s’ispartiant sas ispesas e ontzunu cumpriat s’incunza sua. Sa die de s’arzola fiat tzertu una die de traballiu ma a totus pariat una bella die de festa. Tantos massàjos ofriant su màndigu a sos maniales suos, cuntentos de arrivire a sa cumpridura de sa tribbulada istajone. Su prus de sas bortas si aparitzaiat in terra, s’isterriat una tiatza e si mandigaiat e si bufaiat cun alligria nende.nos unu cun s’ateru “A s’àteru annu mezus”. Pensade chi si connòschiat unu messadore a su colore de sa pedde cota dae su sole, deo teniat sos pilos chi pariant brujados , sa note mi fasciaiat sas nujas de sas manos de cantu fiant dolorosas e isformadas dae s’atzione de messare e de istringhere su mannuju a puntzu prenu, in sos meses de sa messera nde pèrdiat de pesu puru de sete chilos”. Traballiu de sacrifitzios chi gasi non si podet mancu fàghere a contu , cun totu, oe pro sos chi l’ant vivida, custos sunt ammentos chi torrant a bia cun nostalgia, cando nde faeddant si cummovent, tenent sas lagrimas in sos ogros e lis tremulat sa boghe!

am. sechi

Commenti sono sospesi.

RSS Sottoscrivi.