“Trillo su catteddu vagabundu” de Anna Maria Sechi

http://www.luigiladu.it/contos/trillo.htm il più opulento sito letterario sardo.

Il cane pastore di Mario NIeddu

Il cane pastore di Mario NIeddu in prestito a Anna Maria Sechi.

Colaiat s’annu santu 1950, in d’una biddaredda minore minore a pagos chilomitros dae Macùmere, in d’una domita de duos aposentos pamentados a terra, frita e nuda sena peruna comodidade e sena mancu una fentana in cughina, biviat sa famìlia nostra, chimbe persones in totu, Babbu e Mama, deo e duos frades. Deo fiat sa prus manna de sos tres, tèniat noe annos. Dae una trae de sa cobertura falaiat su filu eletricu cun sa lampadina, si puru tenimis sa currente eletrica ogni tantu depimis atzendere sa lampada a petroliu o a otzu, e medas bortas nos tocaiat de vivere a lughe de candelas istearicas ca sa currente mancaiat a s’ispissu.
Babbu faghiat su contoneri, onnia die su mantzanu chito bessiat dae domo cun su saccapane a palas, leaiat sa bicicleta e andaiat a fàghere su servitziu sou. Una bella die apena arrividu dae sa tzoronada nos giamesit nende.nos: -Benide a inoghe, abaidade ite apo agatadu oe!- e totu in nd’unu nde boghesit dae su saccapane sou unu bellu cuciucceddu de carchi chida, deo e frades mios ispantados no ischimis prus frenare sa cuntentesa nostra.
Tando Babu, nos at fatu a contu chi l’aiat agatadu in su tretu de s’istradone ue fiat traballiende, custa pòbera bèstia s’iscuredda, nachi no ischiat a ue si dare, bìdende s’anda e torra chi faghiat e intendende su tuncitu sou nd’at tentu sa lastima, lu giamesi.di: -Beni cuciucceddu bellu, beni a inoghe!- Sena si faghet pregare meda su cateddu cun duos brinchitos nachi l’est bènnidu affaca, bìdende chi su cane fiat mortu de fàmine li desit picculeddos de pane infustos in s’abba. Su cateddu vagabundu, cuntentu che ciccia cun sos passiteddos suos, nachi li pontzesit fatu tota sa die. A tzoronada cùmprida, bidu chi su cuciucciu li fiat semper dae fatu, Babbu no epesit coro de lu lassare in s’istradone a su solu, pensende chi carchi macchina lu pòdiat puru imbestire, tando lu pòntzesit intro su sacapane e nde lu atesit a domo.
A sa fine de custu contu sou, cun boghe seria Babbu nos at avvertidu “Mi, iscurtade.mi bene, deo nde l’apo batidu ca fiat perigùlosu de lu lassare in s’istrada, si intro custas primas dies bessit su padronu a lu chircare, deo bi lu torro.- Gasi nartzende, carignende su cuciuccu cun sa manu, aiat agiuntu “Si niune si faghet bìdere tando, custu bellu cateddu at a bistare in domo cun nois!” abaidenden.nos in cara pro bìdere su chi nde pensaiamis, sena mancu cùmprire sa frase, deo e frades mios in d’una boghe sola l’amus rispostu a boghes manna, “A beru Ba’, at a èssere su nostru? Nois già lu cherimus Ba’! E leende a giogu su cateddu nos semus postos totus a binugros a terra cuntentos che paba. Sas dies a poi, deo, mancarri pensende a malu coro chi, forzis babbu agateret su padronu de su cane, l’aia giai agatadu unu lùmene TRILLO, preghende cun tota s’innotzèntzia de su coro meu chi su cuciucceddu resteret in domo.
Onnia die chi passaiat cando bidia a babbu torrende dae sa tzoronada, curriat a lu preguntare – Oh Ba’, bidu l’atzis su padronu de su cane?-
A pustis de una dèghina de dies, dadu chi no s’est bidu niunu chirchende su cuciucciu, Babbu nos at nadu – Duncas, deo apo ispartu sa boghe chi apo agatadu su cane, dadu chi non s’est accerada mancun’ànima a lu chircare, Trillo como est su nostru, deo e frades mios a brincos e a zocchidas de manos, semus curridos a abbratzare a Babbu. Trillo est diventadu s’amigu de tota sa famìlia ma prus ancora fiat su meu, ca fia deo chi li daia contu.
Fiat unu cane a pilu rasu, biancu a taccas nieddas. Cun su passare de sos meses est diventadu semper prus bellu, de petza media e istritzile s’asimitzaiat a sa ratza de sos dalmatzianos e curriat lestru che unu livrieri. Istaiat semper fatu a mie gioghitende a modu sou. A s’istajones de sa catzia, cando babbu andaiat a catziare cun sos amigos si lu giughiat fatu pro chi diventeret unu bonu cane catziadore. Trillo fiat un’animale de bonu istintu, no apeddaiat mai pro nudda, cando s’istracaiat de giogare si che drommiat trancuillu in s’isterrimenta sua chi Mama l’aiat collocadu suta sa mesa de cughina.
Unu sero fritu de su mese de nadale versos s’intrinada, aimis giai chenadu, sa famìlia tota fiat pasende.si a mesa roda a cara a fogu iscardende.nos in nantis a sa braja alluta chi bi fiat in sa tziminera, cando totu in nd’unu sa gianna de fora ispinta de botu s’est aberta malamente fatenden.nos assustare, amus intesu sa boghe ispasimada de una cumpantza mia ch’istaiat in sa matessi carrela nostra, giamende a mama: ”Tia Juanna la lassades bènnere a Anna Maria cun megus a s’istangu pro comporare su tzigarreddu a babbu? Ae custa boghe Mama sena mancu sind’abitzare atzuat su cane, chi si nde pesat che siluru dae su corcadortzu sou, sa cumpantza mia bìdende su cane gai si ponet a currere in sa carrela a tzichirrios, su cane semper fatu a issa finit pro li mossigare su purpu de s’anca.
Fimis totus in assuconu mannu, bìdende sa cumpantza mia pranghinde, niunu cumprendiat pro ite su cane si li fiat bortadu de gasi, Mama pariat paralitzada, no epesit su coragiu de nos nàrare chi est bistada issa a dare s’ordine a su cane. In cussos annos bi curriat sa maladia de s’arrejolu de sos canes, s’apùntadu de sos carabìneri apena ischidu su fatu est bènnidu a domo pro verbalitzare e at dadu s’ordine a babbu de bocchire su cane su cale ancora non fiat torradu, pariat isparidu in su nudda. Pustis de una pagia de oras bìdimus a Trillo intrare a domo, masedu masedu, a mutzighile in terra, si bidiat chi sentiat su chi aiat fatu. Mentres chi fiat corcadu in suta sa mesa, Babbu andesit a giamare un’àmigu, chi est bènnidu subito cun isse cun su fusile a palas, tando Babbu leesit una fune chi bi tenimis e la ponzeit a su trugu de Trillo, mudu che pedra desit sa fune in manos a s’àmigu sou, su cale sena nàrrere una paraula ch’est bèssidu a in fora cun su cane presu.
A in segus de ue istaimis nois fiat tota campagna aberta, a poi de pagos minutos in su silentziu de cussa note triste e frita amus intesu su tzoccu mannu de sa fusilada. In domo deo e frades mios amus prantu a succutu. S’àmigu de Babbu torresit a domo nostra, in manu téniat unu saccu in su cale bi fiat sa conca sambènosa de sa pòbera bèstia pro la fàghere analitzare.
Sas analisi sunt bistadas negativas, Trillo non fiat arrajulidu, aiat solu postu mente a s’ordine retzidu. Babbu e Mama ant dèpidu pagare sas curas prenvèntivas pro sa cumpantza male fadada chi, si a su postu de dare s’ispintone pro aberrere sa gianna de domo nostra cun brutalidade aiat àpidu tzocchidu cun modu educadu, non fiat sutzessu nudda.
Deo nde soe ‘istada isconsolada pro meda tempus e, pro medas annos m’est restada in sa mente s’isparu de cussa fusilada.
In domo dae cussa die, nen Babbu, nen Mama e nen deo, no amus prus cherfidu àere un’àteru cane. Trillo est bistadu s’ùnicu chi amus tentu. De custu fatu in sa famìlia d’amus faeddadu pro annos e annos e ancora oe cando mi capitat de bìdere unu cane chi l’assimitzat mi torrat a mente s’isfortunadu Trillo, chi m’at fatu cumpantzia in cussos annos de sa pizinnia.

Commenti sono sospesi.

RSS Sottoscrivi.