Categoria : lingua/limba

Sas familias e s’Iscola sarda chena inari pro sos mastros de Mauro Maxia

UnknownSa die 24 de gennargiu s’assessore Milia at informadu, cun tonu de suddisfatzione, chi sas famìlias sardas podiant pedire pro sos figios issoro s’insinniamentu de sa limba sarda in s’annu iscolàsticu 2013-14 (mira s’artìculu “Per le famiglie è possibile scegliere l’insegnamento del sardo al momento dell’iscrizione” in http://www.regione.sardegna.it/j/v/25?s=219709&v=2&c=220&t=1). Medas famìlias dd’ant pigadu in paraula e, nessi in sas iscolas ue sos dirigentes ant aprontadu sos mòdulos de iscritzione (medas no ant fatu mancu cussu) ant pedidu s’insinniamentu de su sardu pro sos figios chi in s’annu imbeniente ant a fàghere sa prima classe de sas iscolas maternas, primàrias e medias.

In certas iscolas (Pèrfugas, Tzaramonte, Erula, Laerru, Martis e àteras) sas famìlias chi ant pedidu s’insinniamentu de su sardu sunt resurtadas prus meda de 80%. E como? E como cussas famìlias sunt isetende chi dae su mese de cabidanni a sos figios issoro in iscola ddis insinnient finas su sardu. Ma a dolu mannu paret chi custu disigiu apat de isetare unu disigiu. Difatis, paret chi sa Regione Sardegna no apat istantziadu su dinare necessàriu pro custu tipu de insinniamentu. Solu in pagas iscolas e bia su sardu at a èssere insinniadu dae pagos mastros de ruolu chi connoschent sa limba sarda e chi, cun ispìritu de missioneris, ant a insinniare finas su sardu paris cun s’italianu e sas àteras materias curriculares. Ma in sas iscolas (e sunt casi totus) ue non ddue at mastros capaces o giai formados, s’insinniamentu de su sardu at a isetare solu unu disigiu. A su chi paret sa Regione at istantziadu carchi cosighedda solu pro sighire in cuddos progeteddos isperimentales de custos ùrtimos annos (pagas oras de letzione in duos meses e in pagas iscolas), est a nàrrere nudda ite fàghere cun s’insinniamentu curriculare de una limba. Pro s’insinniamentu de su sardu e de sas àteras variedades de Sardigna ddue cherent istantziamentos gasi comente cale si siat àtera limba.

Tando, duas preguntas e bia: sas leges chi prevident custu tipu de insinniamentu ant a sighire a isetare lìtera morta comente in sos ùrtimos bìndighi annos? E s’annùnciu fatu in gennargiu fut solu un’annùnciu? Ca, si est gai, diat èssere istadu megius a pònnere bene in craru chi sas famìlias tenent solu su deretu… de pedire.

Mauru Maxia

Istudiosu de limbas minorizadas

Commenti

  1. Carissimu Mauru, as rejone. Si sighimus de custa manera non bat ispera. Bisonzat dare, a contrariu, unu signale siguru e pretzisu. Est indubitabile chi su sardu siat importante, non solu ca est sa identidade nostra, sa cultura nostra, s’istoria nostra, ma finas ca dat unu agiudu mannu a sa formatzione limbistiga de sos iscolanos, a isviluppare cussa chi si narat sa metariflessione linguistica e sa metariflessione cognitiva, . Infattis, dae pagu, istudios e chircas de s’universidade “La sapienza” de Roma ant ammustradu chi chi sos pitzinnos chi istudiant su sardu, pensade unu pagu, fattu puru cum progettos de sa lege regionale n. 26/97 o cum cussa lege istatale n. 482/99, ant mezoradu sas capatzidades de istudiare, pensare e riflettere subra sa limba italiana e del’imparare mezus. Custu su sardu pius de sas ateras limbas comente s’inglesu o su frantzesu. Totu custu naturalmente faghet creschere sa capatzidade de su carveddu de arrejonare e de pensare. Pensamus unu azigheddu cal’est su mezoru chi si podet aere dae s’istudiu curriculare de su sardu a sa manera chi naraiat Mauru. Eo penso, tando, chi sa regione non podet solu abboghinare, ma devet passare a sos fattos, chi cheret narrer a si ponner sa manu in busciacca. Non si podet lassare totu a sa voluntade de dirigentes iscolasticos e mastros de iscola, comente semper. Ca bat puru un’atera cosa. Ponnere su sardu comente limba curricolare obligatoria est comente a narrere chi su sardu est importante abberu, comente sas atera limbas. Est puru custu chi cherio narrere cando apo nadu signale siguru e pretzisu.

    Gianni Marras
    Agosto 2nd, 2013
RSS Sottoscrivi.