Categoria : lingua/limba, narrativa

Sa paristoria de Maria Pira e de Pedru de Flumen a contivizu de Dometilla Mannu

In custa paristoria si fentomat pro sa prima borta sa idda de Orria Pithinna, preguntada dae sos istoricos e ammannizada da Angelinu Tedde e traduida in limba sarda logudorese dae  Dometilla Mannu

Dometilla Mannu

In s’annu de Nostru Segnore millechentutrintachimbe, fortzis fit in una note de bennarzu, Petru de Flumen cun Maria Pira atraesseit,a caddu, sos caminos chi dae s’abbadia de Salvennor: andaiant a s’ala de Osteana de Montes e Nugulbi e a pustis traviaiant a Santa Giusta. Tzoccheit sa janna de sa sorre de Maria Pira, chi istaiat in sa prima intrada de sa bidda de Orria Pithinna. Abberzeit sa janna una fèmina de unos 50 annos, in su lugore lenu de s’istearica, reconnoscheit sa sorre, chi si li presentaiat cun sa cara istraca e cun sa mata tunda. Los fateit intrare, e luego fateit corcare a Maria subra a sa tremata de paza in su letu de linna e nareit:

– E ite t’est cumbinadu Mari’-

Sa fèmina resteit cagliada, ma Petru de Flumen, òmine lieru, de Villa Alba ma aposentadu in Salvennor, narzeit:

-Est a probe a ojire su fiore ch’amus semenadu in beranu, ma tue gia l’ischis chi deo so òmine lieru e istende a s’usàntzia

Non mi la poto cojuare. Creo chi si istamus inoghe finas a cando s’at a illierare, posca amus a poder afidare e lograre gasi unu pagu de serenidade, a crebu de su priore de Salvennor-

 -Gia ses pagu iscabadu! li rispondeit Giusta, tue l’ischis bene chi essende de propiedade de su cumbentu, sos padres de Salvennor non ant a atzetare cun piaghere Custu coju. Gia bos nde podiazis istare de custas cosas, e tue gia ses òmine de isperièntzia gia! Maria est teraca de sa cheja e totu su ch’est sou est de sa cheja matessi. Lu naro ca nde so segura, su preìderu de Santu Nicolau non l’at a beneigher custu coju.

Sos procuradores de Salvennor, ischende chi isto in custa bidda, non ant a bistentare a nde fèrrere a inoghe, custu est logu de passazu, ch’atopat zente dae totu sos bàtoro cabos de sa terra, calecune de seguru at a iscobiare inue bos sezis cuados.

Sa chida in fatu nascheit sa criadura, ma mancari postu a cara a s’evidèntzia, su preìderu de Santu Nicolau, non cherfeit cojuare sos duos fuidores.

Peristantu Maria allataiat su pitzinnu, sa sorre chircaiat de li dare sustentu comente podiat. S’isterzamine fit ruzu, brocas male finidas, truddas de urtiju e de linna, non mancaiat una cascia pro su pane, e nicios picados in su muru rùstigu, pro remonire sa provista de su lardu. Ebbia sos pannos de linu daiant apenas de lugura a cussa domo.

Sa domo bascia e minore cun copertura a tèulas ruzas, sa janna de linna cun s’isperiadore pro bìdere sa zente de passazu e sa chi tzocaiat inie, mustraiant sa poberesa de sa mere, chi dae tempus fit lìera dae onzi òbrigu de terachiu.

Sa biddighedda de unas 40 famìlias e 120 abitantes aiat mantesu su matessi disignu de sa villa romana antiga, chi in su passare de su tempus, maicantas boltas fit istada abbandonada e

Torrada a abbitare. In sas campagnas a inghìriu non mancaiat sa linna, gasi comente non mancaiat s’abba in su riu de Badu ‘Olta, e sas tancas de trigu de unos cantos òmines lìeros Chi daiant sa seguresa a sos teracos a zoronada, de àere su pane totu s’annu. In su padente b’agataiant allovronzu sas crabas. Su lardu de porcu non mancaiat e su puddarzu fit bundante. Su chi mancaiat si buscaiat catziende e pischende in sas pischinas.

Su negùsciu fit pratigadu iscàmbiendesi sas mercantzias e fit favoridu dae su fatu chi sa biddighedda fit rughe de càminu pro chie andaiat dae Tàtari a Piaghe, Osteana de Monte a Nugulbi E Castelgenovese e Coghinas.

Non passeit mancu unu mese, a cando su procuradore de sa cheja de Salvennor, Costantinu De Thori, si presenteit a caddu acumpanzadu dae duos teracos, tzoccheit sa janna e Bideit a primu a Maria allatende su pitzinnu, e posca agateit a Petru.

– Bos arresto. Tue Petru ses lìeru e tales as a imbarare, ma tue Maria ses teraca de Salvennor a as a torrare a inie cun fizu tou.

A tie Petru, si as àere rispetu de sas usàntzias, t’apo a dare una de fizas mias, chi sunt a paris cundissione tua.

Ma comente t’est bènnidu a conca de ti furare a Maria ischende chi fit de Salvennor.

– Ajò seddade sos caddos in presse chi partimus a Salvennor!

Dae sos ojos de Maria broteint lagrimas mudas, chi che faleint in cara a su pitzinnu chi fit suende. Petru l’abbaideit cun una mirada resinnada.

Setzeint a caddu in presse, e leeint su caminu chi giughiat a Montes e pustis a Salvennor.

Sos pecados fatos in beranu si pianghent in ijerru, sos de pitzinnia a betzesa, narat su diciu.

Maria si ch’andeit resinnada a su destinu sou gasi comente Petru. Issa teraca de su cumbentu, Petru a pustis de s’aconcada, deviat imbarare in pannos suos e già fit pessende a si Cojuare sa mezus fiza de Costantinu De Thori

Commenti sono sospesi.

RSS Sottoscrivi.